Shift Special

 

 

 

 

 

 

 

S P E L C O M P U T E R
T I J D L I J N
[worldreleases]

Magnavox Odyssey (1972)
|
Atari Pong ('75)
|
Atari 2600 ('77)
|
Philips Videopac ('78)
|
Mattel Intellivision ('79)
|
MB MicroVision ('79)
|
Colecovision ('82)
|
MB Vectrex ('82)
|
Nintendo NES ('85)
|
Sega Master System ('86)
|
Sega MegaDrive ('89)
|
Nintendo GameBoy ('89)
|
Sega GameGear ('89)
|
Nintendo SuperNES ('91)
|
Sega Saturn ('95)
|
Sony Playstation ('95)
|
Nintendo 64 ('96)

  Space Invaders in Rotterdam
door Erwin van der Zande
07:10:97
Het is dit jaar precies 25 jaar geleden dat de Magnavox Odyssey het licht zag. De eerste spelcomputer in een markt waar vandaag de dag meer geld in omgaat dan in de filmindustrie. In die 25 jaar is de spelcomputer gemeengoed geworden, een niet weg te denken onderdeel van onze populaire cultuur. Voor verzamelaar Gyz La Rivière (21) een uitgelezen moment zijn collectie beschikbaar te stellen voor een 'interactieve overzichtstentoonstelling van videogames'. De unieke tentoonstelling is tot 19 oktober te bespelen in de progressieve Galerie MaMA te Rotterdam.

Witte de Withstraat Het eerste wat opvalt in de galerie is de chronologische volgorde waarin de spelcomputers staan opgesteld. Videogames kennen een turbulente geschiedenis met grote veldslagen tussen fabrikanten, technologische doorbraken, hoge pieken en diepe dalen. Een geschiedenis die werd aangedreven door de stand der techniek en de genadeloze consument. Want games worden afgerekend op de graphics. "Hoe mooier, hoe beter", vat La Rivière samen. "Het is heel typisch. In de kunsten is de beeldtaal sinds de Renaissance alsmaar abstracter geworden. Bij games is het precies andersom - die wordt steeds realistischer."

Gyz La Riviere De meeste van de spelcomputers die La Rivière heeft opgesteld, waren in hun eigen tijd reeds een curiositeit. Er kon namelijk vrij veel fout gaan: een te hoge prijs, het aanbod van games voor het platform was te klein, een ongelukkige timing, of de concurrentie was moordend. Het eerste echt succesvolle systeem was Pong, dat Atari van de spelhallen naar de huiskamer bracht. Het vrijgeven van Pong licenties zorgde echter voor een overvloed van klonen. Men raakte al snel uitgekeken op de ball-and-paddle systemen. Opnieuw was het Atari die voor een doorbraak zorgde met de 2600 (aanvankelijk Video Computer System geheten). Deze spelcomputer introduceerde het cartrigde systeem waarbij de hits uit de arcades zoals Space Invaders op losse 'cassettes' werden verkocht - commercieel gezien het ei van Columbus.

Het succes van Atari kreeg opnieuw opvolging. Maar daaraan kwam allemaal een einde in 1984: The Great Videogame Crash. De spelcomputers hadden, alle uitbreidingsmogelijkheden en randapparatuur ten spijt, de slag verloren van de eerste betaalbare personal computers: de MSX en de Commodore 64. Althans, zo leek het. Totdat het Japanse Nintendo zijn Nintendo Entertainment System (NES) op de markt bracht. De NES was een strakke vierkante box zonder tierelantijnen. De spelcomputer was weer gewoon een spelcomputer alleen opnieuw met betere graphics - en Mario. Het succes van de NES was ongekend. Een op de vier Amerikaanse gezinnen had er een in huis. Sega haakte in op de hausse met het eerste 16-bit systeem: de MegaDrive (in de VS Genesis geheten). Nintendo volgde met de SuperNES. Mario en Sonic hadden de markt in handen.

Space Invaders Momenteel vindt de strijd plaats tussen de jongste generatie spelcomputers: Sega Saturn, Sony Playstation en Nintendo 64. Saturn heeft eigenlijk al verloren en Nintendo moet nog op gang komen. Sony behaalt ondertussen klinkende resultaten, niet in de laatste plaats door het brede aanbod van goede spellen. La Rivière, naar eigen zeggen een Nintendo freak, heeft het maar moeilijk met nieuwkomer Sony: "Ze maken goede spellen maar ik heb een schurfthekel aan die cd's. Cd's moet je laden. Daar zit je op te wachten. Dat hoort niet bij een spelcomputer. Wat ik wil is cartridge erin en gelijk kunnen spelen. Ik was blij toen ik hoorde dat de Nintendo 64 gewoon weer van een cartridge systeem gebruik maakt. Ik weet niet, Sony moet zich voor mij nog een beetje bewijzen."

Na 25 jaar zijn videogames eigenlijk nog steeds niet volwassen. De doelgroep van 8 tot 18 wordt weliswaar telkens aangevuld met nieuwe generaties tieners, maar de tieners van toen spelen nu Quake of Diablo via het Net en Red Alert op hun pc's. "Misschien weten de videogame makers niet goed hoe ze oudere spelers moeten bereiken", gist La Rivière. "Maar de twee, video- en computergames, kunnen vrij goed naast elkaar bestaan. Voor de kids is een pc of internet nog te hoog gegrepen, denk ik. Dan is een spelcomputer toch veel gemakkelijker." In de galerie stapt een jongetje binnen met zijn moeder. Hij loopt gelijk naar de Nintendo 64 waar Mario64 op speelt. "He mama, hij zat daarnet zo alsof ie moe was." Waarop de moeder zegt: "Misschien is ie ook wel moe."  einde

a r c h i e f  |  a a n v u l l i n g  |  r e a c t i e

GAME OVER - tot 19 oktober
Galerie MaMA, Witte de Withstraat 31, Rotterdam
entree: f 3,- (CJP/Rotterdampas gratis)
openingstijden: bel 010-4330695 of mama@ipr.nl


   © 1997 Planet Internet. Alle rechten voorbehouden.